15-16 Haziran Direnişi’nin 52’nci yılı: Bir kere daha ‘Artık yeter’ deme vakti
Seher Alp
4 min read
Nur Kaplan
ANKARA – Türkiye personel sınıfının en büyük kitlesel aksiyonlarından biri tarih 1970’i gösterdiğinde yaşandı. Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) kapatılmasının da gündeme geldiği süreçte, devrin Çalışma Bakanı Seyfi Öztürk’ün “Çok yakında DİSK’in çanına ot tıkayacağız” kelamlarını kayda geçti. Buna karşı 15 Haziran 1970’de 150 bini aşkın personel İstanbul’da yürüyüşe geçti, 16 Haziran’da Gebze, Ankara, İzmir ve İzmit’te mitingler yaptı.
Türkiye emekçi sınıfı açısından kıymetli olan bu tarihin 52’nci yıl dönümünde, Ankara Ulus Meydanı’nda DİSK öncülüğünde aksiyon düzenledi. Aksiyonda “İnsanca Yaşamak İstiyoruz”, “İnadına Sendika, İnadına Disk” sloganları atıldı.
‘BUGÜN BİR DEFA DAHA PERSONEL SINIFI İÇİN ‘ARTIK YETER’ DEME ZAMANI’
DİSK İç Anadolu Bölge Temsilcisi Tayfun Görgün 15-16 Haziran 1970’teki personel direnişinin emekçi sınıfının birliğinin, dayanışmasının, uğraşının sembolü olduğunu vurguladı. Bugün personel sınıfının bir defa daha “artık yeter” deme vakti olduğunu söyleyen Görgün şunları tabir etti:
“Bir yandan milyonların yoksulluğu, öteki yandan bir avuç azınlığın servetleri artıyor. İktidarın politik tercihleri ve uygulamaları adaletsizliği büyütüyor. Ülkeyi yönetenler ‘Türkiye büyüyor’ diye övünüyor. Biz çalışanlar ürettik, bizler çalıştık lakin o büyümeden hisse alamadık. Ulusal gelir içinde emeğin hissesi son iki yılda yüzde 39’dan yüzde 31’e düştü. Sermayenin hissesi ise yüzde 42’den yüzde 48’e çıktı. Dar gelirliler kaybetti, ücretliler kaybetti, on milyonlarca insanımız kaybetti, bir avuç sermayedar kazandı.”
‘EMEĞİMİZİ DAHA DA UCUZLATMAK İSTİYORLAR’
“Yılın birinci 6 ayında resmi enflasyon yüzde 21’den 73’e fırladı. Dar gelirlinin, minimum ücretlinin besindeki, mutfaktaki enflasyonu yüzde 130’a yaklaştı. Bu yılın birinci 5 ayında taban ücretlinin 5 bin lirası yüksek enflasyon nedeniyle eridi gitti. Ülkeyi yönetenler ise bu geçim problemlerine deva üretmek yerine, sayılarla gayret ediyor. Hiç kimsenin inanmadığı bir enflasyon sayısı açıklayarak bizleri daha düşük fiyatlara mahkûm etmek istiyorlar. Enflasyonu olduğundan düşük göstererek emeğimizi daha da ucuzlatmak istiyorlar. Bunun ismi hırsızlıktır. Yoksuldan çalıp, zengine vermektir.”
‘1970’DE AYAĞA KALKAN EMEKÇİ SINIFINDAN DERSLER ALMAMIZ GEREKİYOR’
Türkiye’de bugün, sendikalı olmanın, grev hakkının, toplu kontrat hakkının önündeki pürüzlerin giderek büyüdüğünü, çalışanların sendikal haklarını kullanmasının engellendiğini, sendikalaşmayı tercih eden çalışanların işten çıkarıldığını söylen Görgün, şunları söyledi:
“Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun Global Hak Endeksine nazaran Türkiye, personel hakları açısından en makûs 10 ülke ortasında sayılıyor. Ülkeyi yönetenler grev yasaklamakla övünüyor. Memleketler arası sermayeye ‘bu ülkede emekçi hakkı yok, bu ülkede emek ucuz’ diye sesleniyor. Emeğimizi memleketler arası piyasalarda haraç mezat tezgâha çıkarıyor. Lakin bu bu türlü gitmez. Haklarımızı, hayatlarımızı ve memleketimizi nasıl savunacağımızı tarihimizden biliyoruz. Bundan 52 yıl evvel, 15-16 Haziran 1970’de ayağa kalkan emekçi sınıfından dersler almamız gerekiyor.”
‘HAYAT PAHALILIĞI KARŞISINDA EN KIYMETLİ YOL SENDİKA VE GREV HAKKI’
DİSK İç Anadolu Bölge Temsilcisi Tayfun Görgün taleplerini şöyle sıraladı:
-Hayat pahalılığı karşısında personel sınıfının yaşadığı gelir kaybını telafi etmesinin en değerli yolu, sendika ve grev hakkıdır. Bu hakların kullanımın önündeki tüm yasal ve fiili mahzurlar derhal kaldırılmalıdır
-Başta taban fiyat olmak üzere tüm fiyatlar ve emekli maaşları artırılmalıdır.
-Elektrik, su, doğalgaz ve internet faturalarına yapılan artırımlar geri alınmalı, temel tüketim mal ve hizmetleri vergi ve kesintiden muaf tutulmalıdır. Tüm fiyatları direkt etkileyen akaryakıt üzerindeki vergi yükü düşürülmelidir.
-Enflasyon karşısında eriyen fiyatlar üzerindeki vergi yükü azaltılmalıdır. Kâr ve faiz gelirlerinin vergilendirildiği, çok kazananın çok vergi verdiği adil bir vergi siyaseti benimsenmelidir.
-Yoksulluğu yenmek için teminatlı istihdam koşuldur. Bugün başta belediyeler olmak üzere birçok iş kolunda çeşitli isimler altında devam eden tüm teminatsız istihdam biçimlerine son verilmelidir. Takımlı, garantili bir iş herkesin hakkıdır, belediye şirket çalışanlarına takım verilmelidir.
